Trong vài thập kỷ qua, sản xuất nhựa đã gia tăng mạnh mẽ. Nếu năm 1950, sản lượng nhựa toàn cầu chỉ đạt 1,5 triệu tấn, thì đến năm 2019, con số này đã vọt lên 368 triệu tấn. Theo tổ chức Greenpeace, trong mười năm qua, chúng ta đã sản xuất nhiều nhựa hơn cả so với toàn bộ lịch sử nhân loại cộng lại, điều này đã dẫn đến sự hình thành những “biển nhựa” khổng lồ trên khắp thế giới.
Sự gia tăng đáng kể trong sản xuất nhựa đã kéo theo sự gia tăng tương ứng trong lượng rác thải nhựa. Nhiều sản phẩm nhựa có thể mất tới 1.000 năm để phân hủy hoàn toàn. Những vật dụng hàng ngày mà chúng ta sử dụng, như túi nhựa, cần khoảng 150 năm để phân hủy sinh học, trong khi các chai nhựa làm từ nhựa PET hoặc PVC có thể mất tới 500 năm để tan biến hoàn toàn.
Tại châu Âu, trong số lượng nhựa sau tiêu dùng được thu gom vào năm 2018 để xử lý, chỉ có 32,5% được tái chế, trong khi 42,6% được thu hồi năng lượng thông qua đốt cháy và 25% còn lại bị chôn lấp. Đáng chú ý, một nửa lượng nhựa tái chế này được xử lý ngoài biên giới EU, chủ yếu do các nước trong khu vực thiếu năng lực, công nghệ, và nguồn tài chính cần thiết. Trước đây, phần lớn rác thải nhựa này được xuất khẩu sang Trung Quốc và các quốc gia châu Á khác, nhưng do các vấn đề ô nhiễm và quản lý chất thải không hiệu quả, các quốc gia này đã bắt đầu từ chối tiếp nhận các container rác thải nhựa từ phương Tây, buộc EU phải tìm kiếm các giải pháp tuần hoàn và bền vững hơn.
EU đã làm gì để chống lại vấn đề rác thải nhựa?
Vào ngày 3 tháng 7 năm 2021, một chỉ thị của EU đã chính thức có hiệu lực, cấm bán 10 loại sản phẩm nhựa sử dụng một lần phổ biến nhất trên các bãi biển châu Âu, bao gồm đĩa, dao kéo, ống hút, que bóng bay và tăm bông. Đây là một trong những nỗ lực mạnh mẽ nhất của EU nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của nhựa đến môi trường.
Về bao bì nhựa, Thỏa thuận Xanh của Châu Âu đã đặt mục tiêu tái chế ít nhất 50% bao bì nhựa vào năm 2025 và 55% vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, Ủy ban Châu Âu đang hướng tới việc đảm bảo rằng tất cả các loại bao bì sẽ có thể tái chế hoàn toàn vào năm 2030. Điều này bao gồm việc thiết kế bao bì thông minh hơn để dễ dàng tái chế, cùng với các biện pháp thúc đẩy quá trình này trên thị trường, như:
- Thiết lập các tiêu chuẩn chất lượng cho nhựa tái chế: Nhằm nâng cao lòng tin của cả ngành công nghiệp và người tiêu dùng đối với các sản phẩm tái chế.
- Cải thiện chứng nhận sản phẩm tái chế: Để tăng cường tính minh bạch và tin cậy trong quy trình tái chế.
- Đặt ra tiêu chuẩn bắt buộc về hàm lượng tái chế tối thiểu: Cho một số sản phẩm nhất định, nhằm thúc đẩy việc sử dụng nhựa tái chế.
- Khuyến khích giảm thuế VAT cho các sản phẩm tái chế: Một biện pháp nhằm khuyến khích người tiêu dùng lựa chọn các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Ngoài ra, Nghị viện châu Âu đã phê duyệt lệnh hạn chế sử dụng túi nhựa dùng một lần từ năm 2015, nhằm giảm thiểu lượng rác thải nhựa từ những sản phẩm này.
Để đạt được những mục tiêu này, các công ty phải đối mặt với hai thách thức lớn: đảm bảo chất lượng và duy trì giá cả hợp lý cho các sản phẩm tái chế. Đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu, phát triển và đổi mới là cần thiết để tạo ra các loại vật liệu nhựa thông minh hơn, dễ tái chế hơn, đồng thời làm cho quá trình tái chế trở nên khả thi và có lợi nhuận cho các doanh nghiệp.
